Duela gutxi, Kontabilitate eta Kontu Auditoretzako Institutuak (ICAC) erantzuna eman dio Ekonomia zirkular baterako hondakinen eta lurzoru kutsatuen apirilaren 8ko 7/2022 Legean araututako plastikozko ontzi ez berrerabilgarrien gaineko zerga bereziaren kontabilitate-tratamenduari buruzko kontsulta bati. Erantzun horretan, 2023ko apirilaren 28koan (BOICACen 133/Martxoa2023 zk.ko 1. kontsulta), honako hau adierazten da: «Zerga arauaren arabera (Institutu honek azaldu ez duen gaia), plastikoa eskuratzen duen enpresak zerga kentzeko eskubiderik ez duen heinean, sortzen den unean kontabilizatuko da eta hura sortzen duen ondasuna edo zerbitzua eskuratzeko prezioaren parte izango da. Bestalde, zerga ez da sartuko hura jasanarazten duen enpresaren diru-sarreretan, 12a ENRVan xedatutakoaren arabera».
Era berean, zehazten du ezen, zerga ez bada berehala ordaintzen Batasunaren barruko eskurapenaren edo inportazioaren unean, edo fabrikazioaren ondorengo lehen salmentaren unean, zergadunari sortzen zaion pasiboa 475. kontuaren azpibanaketa batean islatu ahalko dela. Ogasun Publikoa, kontzeptu fiskalengatiko hartzekoduna.
Ekonomia zirkular baterako hondakinen eta lurzoru kutsatuen apirilaren 8ko 7/2022 Legeak, VII. tituluan, neurri fiskalak ezartzen ditu ekonomia zirkularra sustatzeko. Neurri horietako bat da berrerabili ezin diren plastikozko ontzien hondakinen sorrera prebenitzea eta hondakin plastikoak birziklatzea helburu duen zerga bat sortzea, material horren zirkulazioari laguntzeko. Lege horren 67. artikuluak zeharkako tributu gisa ezartzen du zerga hau, eta plastikoa duten ontzi ez-berrerabilgarriak zergaren aplikazio-lurraldean erabiltzearen gainekoa da, bai ontzi hutsak badaude, bai salgaiak edukitzen, babesten, manipulatzen, banatzen eta aurkezten badituzte.
72. artikuluaren arabera, honako hau da zergaren zergapeko egitatea:
«1. Zergaren eremu objektiboa osatzen duten produktuak Europar Batasunaren barruan fabrikatzea, inportatzea edo eskuratzea zergapetuta dago. 2. Mtz. Zergaren aplikazio-lurraldean zergaren eremu objektiboa osatzen duten produktuak modu irregularrean sartzea ere zergaren mende egongo da. Produktu horiek zerga aplikatzen den lurraldean modu irregularrean sartu direla ulertuko da, baldin eta produktu horiek dauzkanak, merkaturatzen, garraiatzen edo erabiltzen dituenak ez badu egiaztatzen produktu horiek Europar Batasunaren barruan fabrikatu, inportatu edo eskuratu dituela, edo ez badu justifikatzen produktuak Espainiako lurraldean eskuratu direla.»
Bestalde, 92. artikuluaren arabera, zerga honen zergaduna pertsona fisiko edo juridikoak eta berrerabili ezin diren ontziak itxi, merkaturatu edo aurkezteko bidea ematen duten plastikoak, ontzi erdilanduak eta plastikoak dituzten produktuak lortzeko erabiltzen diren ontziak eta produktuak ekoizten, inportatzen edo eskuratzen dituzten erakundeak (abenduaren 17ko 58/2003 Tributuen Lege Orokorraren 35.4 artikuluan aipatzen direnak) dira.
Kontabilitatearen arloan, Kontabilitate Plan Orokorrak, Balio Erantsiaren gaineko Zerga (BEZ), Kanarietako Zeharkako Zerga Orokorra (IGIC) eta zeharkako beste zerga batzuk erregistratzeko eta baloratzeko 12a arauan, hau xedatzen du:
«Jasandako BEZ ez-kengarria zergan kargatutako eragiketen xede diren aktibo arrunten eta ez-korronteen eta zerbitzuen eskurapen-prezioaren zati izango da. Barne-autokontsumoaren kasuan, hau da, enpresaren ibilgeturako ekoizpen propioaren kasuan, aktibo ez-arrunten kostuari BEZ kengarria gehituko zaio.
Hasierako balorazioak ez dira aldatuko jasandako BEZ ez-kengarriaren zenbatekoan egindako zuzenketak, behin betiko hainbanaketaren ondoriozko erregularizazioaren ondoriozkoak, inbertsio-ondasunengatiko erregularizazioa barne.
Jasanarazitako BEZa ez da sartuko zerga horren bidez zergapetutako eragiketen ondoriozko diru-sarreretan, ez eta aktibo ez-korronteen kontuetan baja emanez gero beste bide batetik egindako besterentzean edo xedapenean lortutako zenbateko garbian ere.
Jasandako BEZ kenezinari buruzko arauak aplikatu ahal izango zaizkie, hala badagokio, IGICi eta aktiboak edo zerbitzuak eskuratzean jasandako zeharkako beste edozein zergaren kasuan, Ogasun Publikotik zuzenean berreskuratu ezin badira. Jasanarazitako BEZari buruzko arauak IGICi eta enpresak egindako eragiketak zergapetzen dituen eta Ogasun Publikoaren kontura jasotzen den zeharkako beste edozein zergari aplikatuko zaizkie. Hala ere, gastu gisa kontabilizatuko dira eta, beraz, ez dute negozio-zifra murriztuko, sartu beharreko kuota zehazteko negozio-zifra edo lotutako beste magnitude bat erreferentziatzat hartzen duten tributuak, betiere haien zerga-egitatea aktiboak transmititzeko edo zerbitzuak emateko eragiketa ez bada».
Antzera, NRV 10a. Izakinek hau adierazten dute:
«Izakinen erosketa kargatzen duten zeharkako zergen zenbatekoa erosketa-prezioan edo produkzio-kostuan sartuko da soilik zenbateko hori zuzenean Ogasun Publikotik berreskuratu ezin denean».
